Meerwaarden op onroerende goederen voor particulieren in de personenbelasting zijn niet bepaald “straight forward”. Een meerwaarde op grond is belastbaar als de meerwaarde binnen 8 jaar wordt gerealiseerd (artikel 90, 8°, a) WIB92).

Voor een gebouw, en dus ook voor een woning, is dat een meerwaarde die gerealiseerd wordt binnen de 5 jaar (artikel 90, 10°, a) WIB92).

Ook het belastingtarief is niet eenduidig. Naargelang het geval kan het tarief 16,5% of 33% bedragen (artikel 170, 1° WIB92 of 170, 4° WIB92).

Wat wel eenduidig is, is dat de meerwaarde op de eigen woning altijd vrijgesteld is. Dit is zelfs het geval als de meerwaarde binnen de 5 jaar wordt gerealiseerd. Het is evident dat de fiscus sceptisch zal zijn bij een belastingplichtige die jaarlijks een andere eigen woning verwerft.

Belastingfraude betekent schending van de belastingwetgeving om belasting te ontduiken.

Fiscale optimalisatie is geen schending van de wet: de belastingplichtige kiest uit twee manieren om dezelfde verrichting uit te voeren voor de minst belastende. Dit is wettelijk toegestaan, mits de gevolgen van de uitvoering ervan worden aanvaard en gerespecteerd.

Tussen belasting en fiscale optimalisatie bestaat een derde begrijp “fiscale misbruik”. Dit betreft een fiscale optimalisatie die niet overeenkomt met de doelstellingen van de wetgever. Wanneer het misbruik is aangetoond, zal het bestuur belasting opleggen alsof de onrechtmatige handeling niet heeft plaatsgevonden.

U kunt accijnzen ontwijken door te stoppen met roken. In dat geval is er noch sprake van fraude, noch van fiscaal misbruik. Het is een volkomen veilige vorm van fiscale optimalisatie. Bovendien is het goed voor uw gezondheid!

De onroerende voorheffing is een regionale heffing op een fictief inkomen. In die zin verschilt ze van de bedrijfsvoorheffing en de roerende voorheffing. De spelregels die de onroerende voorheffing in goede banen leiden, zijn niet altijd vanzelfsprekend. Toch creëren ze kansen voor optimalisatie.

Als een vennootschap in een gebouw, dat eigendom is van die vennootschap, een grote drukpers installeert waarvan zij ook de eigenaar is, dan komt die drukpers in aanmerking bij het vaststellen van het kadastraal inkomen. Gevolg: de vennootschap betaalt hierop onroerende voorheffing.

Als dezelfde vennootschap in datzelfde gebouw een drukpers installeert die eigendom is van een andere, eventueel verbonden vennootschap, dan kan zij niet beschouwd worden als eigenaar noch bezitter van de drukpers. Dit leidt ertoe dat de vennootschap geen onroerende voorheffing op de machines moet betalen.

Aandelen van familiale vennootschappen worden niet progressief belast in de nalatenschap (met tarieven tot 27% of zelfs 55%). Zij worden afzonderlijk belast aan 3% (in rechte lijn en tussen partners) of aan 7% (andere personen). Daarvoor moeten de aandelen voornamelijk in familiale handen zijn en moet de vennootschap een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit of een activiteit van een vrij beroep uitoefenen.

De vennootschap komt niet in aanmerking als zij teveel vastgoed heeft in relatie tot de toegekende bezoldigingen.

Wilt u de aandelen al bij leven schenken? Dan kan dit zonder schenkbelasting gebeuren als aan dezelfde voorwaarden voldaan wordt. Bent u niet zeker of uw aandelen in aanmerking komen? Dan kunt u een attest vragen aan de belastingdienst.

De aankoop van een onroerend goed is duur. Extra registratierechten drijven de kostprijs verder op.

Met een erfpachtconstructie bekomt u het voordeel dat een gebouw (erfpacht) afzonderlijk van de grond (tréfonds) kan worden overgedragen. Op de overdracht van de grond betaalt u nog steeds 10%, maar op de overdracht van de erfpacht amper 2%. Bij beëindiging van de erfpacht kan de grondeigenaar het gebouw kosteloos verwerven, wat een aanzienlijke besparing oplevert.

Toch moet u waakzaam zijn. De Vlaamse Belastingdienst beschouwt dergelijke constructies in de regel immers als fiscaal misbruik. U zal dus een bewijs moeten leveren dat de verkoop met erfpacht verantwoord is door andere dan fiscale motieven. Als u dit bewijs niet levert, dan zal toch het gewoon tarief van 10% geheven worden op de volle eigendomswaarde. Bezint dus eer ge begint.

België moet zich op de kaart zetten met innovatie. In een wereld die steeds complexer wordt, vormt innovatie voor veel bedrijven een van de belangrijkste drijfveren. De overheid wil deze innoverende bedrijven een duwtje in de rug geven via fiscale incentives. Een van deze incentives is de innovatieaftrek.

Inkomsten uit eigen innovaties, zoals onder andere uit octrooi, auteursrechtelijk beschermde software, kwekersrecht en geneesmiddelen, kunnen voor 85% vrijgesteld worden van vennootschapsbelasting. De netto-inkomsten uit deze innovaties worden met andere woorden slechts belast aan een tarief van 4,44%.

Let wel: de fiscus bekijkt deze toepassing met argusogen. Wij raden u dan ook aan om de toepassing en de omvang van de innovatieaftrek vooraf af te toetsen bij de Dienst Voorafgaande Beslissingen, ook wel bekend als de rulingcommissie. Zo heeft u meteen de zekerheid dat uw fiscaal geschenk voor 5 jaar onaangeroerd blijft.

Een belastingcontrole kan op verschillende manieren gebeuren. De fiscus kan zich schriftelijk laten gelden, of ze kan ter plaatse een controle verrichten. Meestal kondigt de fiscus dergelijke controle vooraf aan. Maar ze kan ook een onaangekondigde controle doen. Dit noemen we een fiscale visitatie.

Over wat de fiscus wel of niet mag doen bij een controle, is al ontzettend veel inkt gevloeid. In de praktijk eigent de fiscus zich een actief onderzoeksrecht toe. Dit zorgt ervoor dat een fiscale visitatie, die voor een ondernemer altijd als een verrassing komt, een ware beproeving is. Toch hebt u als belastingplichtige wel degelijk rechten, ook bij een fiscale visitatie. Het komt erop aan deze rechten te laten gelden op het tijdstip van de visitatie. Maar in de praktijk blijkt ook dat een hele beproeving te zijn.